W świecie pełnym komunikacji i interakcji, wyobraź sobie, że Twoje dziecko unika mówienia w pewnych sytuacjach społecznych. To nie jest zwyczajna nieśmiałość, ale zaburzenie znane jako mutyzm wybiórczy. Zgłębmy tajniki tego zjawiska, jego objawy oraz metody leczenia.
Co to jest mutyzm wybiórczy?
Mutyzm wybiórczy, inaczej nazywany selektywnym, to rzadkie zaburzenie charakteryzujące się niemożnością mówienia przez dziecko w określonych sytuacjach społecznych. Ciekawostką jest, że dzieci te mówią w komfortowym otoczeniu, np. w domu, ale milczą w miejscach takich jak szkoła czy wśród nieznajomych rówieśników.
Przeczytaj także: Anhedonia – co robić, gdy nic nas nie cieszy?
Mutyzm wybiórczy a autyzm
Chociaż oba zaburzenia mogą wydawać się podobne, ważne jest ich rozróżnienie. Dzieci z autyzmem mają trudności z komunikacją w każdej sytuacji, podczas gdy mutyzm selektywny wiąże się z konkretnymi kontekstami społecznymi.
Osoby z mutyzmem rozumieją interakcje, ale w pewnych okolicznościach unikają ich.
Jak zachowuje się dziecko z mutyzmem?
Dzieci z mutyzmem wybiórczym mogą być postrzegane jako bardzo nieśmiałe w obcych otoczeniach. Mogą unikać kontaktu wzrokowego, nie odpowiadać na pytania czy trzymać się na uboczu. W swoim domowym środowisku mogą jednak być rozmowne i energiczne.
Typowe objawy mutyzmu u dziecka to:
- brak mowy w określonych sytuacjach, np. w szkole,
- zrozumienie mowy innych, ale niechęć do odpowiedzi,
- unikanie kontaktu wzrokowego w pewnych sytuacjach,
- napięcie lub nieśmiałość w obecności nieznajomych,
- wyraźna rozmowność w komfortowym otoczeniu, np. w domu,
- zmienność nastrojów w zależności od otoczenia,
- wycofanie się z interakcji z rówieśnikami,
- napięcie ciała lub sztywność w stresujących sytuacjach,
- częste opieranie się zmianom lub nowościom.
Skąd bierze się mutyzm wybiórczy?
Choć dokładne przyczyny tego zaburzenia nie są jeszcze w pełni zrozumiałe, często wiąże się ono z traumą lub nadwrażliwością sensoryczną. Może też być skutkiem lęku społecznego lub innych zaburzeń lękowych. Ważne jest jednak wczesne rozpoznanie i wsparcie.
Mutyzm wybiórczy – leczenie
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy mutyzm wybiórczy jest uleczalny. Odpowiedź jest zdecydowanie pozytywna. Chociaż każde dziecko jest inne i potrzebuje indywidualnego podejścia, z odpowiednim wsparciem i terapią wiele dzieci z mutyzmem wybiórczym potrafi przełamać bariery komunikacyjne.
Pomimo że jest to zaburzenie rzadkie, istnieje kilka sposobów leczenia. Terapia behawioralna i interwencje społeczne są najbardziej efektywne. W niektórych przypadkach pomocne mogą być również środki farmakologiczne. Kluczowe jest wczesne rozpoznanie i wsparcie, które znacząco zwiększa skuteczność terapii.
